Παρασκευή 21 Απριλίου 2017

Οι σχέσεις του ροκ και του ελληνικού ροκ με το στρατό στην Ελλάδα λίγο πριν και αμέσως μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967

Το ροκ, και το ελληνικό ροκ, στην Ελλάδα των late sixties αποτελούσε, συχνά, ηθελημένα ή άθελά του, μοχλό της αντίδρασης. Οι συνταγματάρχες, εννοώ, και όχι μόνον αυτοί το χρησιμοποιούσαν ως ένα, κατ’ αρχάς, δυτικό προϊόν, ικανό να στρέψει τις (αισθητικές) αναζητήσεις τής νεολαίας σε ακίνδυνα και εντελώς ελεγχόμενα (από ’κείνους) περιβάλλοντα.
Το να άκουγες ή να έπαιζες ροκ στην Ελλάδα των late sixties ισοδυναμούσε πολλάκις με την εικόνα του καλού και ευγενικού παιδιού. Εκείνου που, τέλος πάντων, δεν ασχολιόταν με την πολιτική (κάτι, που, με άλλα λόγια, σήμαινε μια σιωπηρή, έστω, αποκήρυξη του κομμουνισμού), που δεν αλήτευε, που δεν έπαιρνε ναρκωτικά, εκείνου, εν πάση περιπτώσει, που έκανε το κέφι του ψυχαγωγώντας τον κόσμο (από απλούς νεολαίους και δημοσίους υπαλλήλους, μέχρι την «υψηλή κοινωνία»), δίνοντας το παρόν ακόμη και σε στρατιωτικές γιορτές!
Εν ολίγοις, το ροκ είχε απόλυτη πρόσβαση στον κρατικό/χουντικό μηχανισμό, με τα συγκροτήματα και τους καλλιτέχνες να εκμεταλλεύονται και την παραμικρή ευκαιρία για λίγη παραπάνω δημοσιότητα.
Ορισμένοι έχουν την εντύπωση πως μετά τη συναυλία των Rolling Stones στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, την 17/4/1967 (τέσσερις μέρες πριν το πραξικόπημα δηλαδή), το ροκ κυνηγήθηκε από το επερχόμενο χουντικό καθεστώς, πως αποκλείστηκε, τέλος πάντων, από τα μέσα και τον Τύπο. Αυτό είναι παντελώς αναληθές, καθώς, και κατ’ αρχάς, σ’ αυτή την περίπτωση δεν θα τυπώνονταν, στην Ελλάδα, ροκ δίσκοι και δισκάκια. Φυσικά, και όπως όλοι γνωρίζουμε, το εντελώς αντίθετο συνέβη. Η σχετική βιομηχανία άνθησε!

Η συνέχεια εδώ…

3 σχόλια:

  1. αντε παλι τα ιδια Φωντα....καποιο κολλημα εχεις με την 7ετια.......μαλλον δεν μπορεις να ανεχτεις οτι τοτε ηταν η καλυτερη εποχη της ροκ και δεν απαγορευτηκε απο τους συνταγματαρχες.........ποτε δεν σε ειδα να γραφεις καποιο αρθρο για το ροκ στην ΕΣΣΔ με κομμουνισμο κλπ.....νομιζω οτι εκει ξεπερνουσε η λογοκρισια κατα πολυ την αντιστοιχη της χουντας.....επιτελους σε θελουμε αντικειμενικο οχι ΜΟΝΟΠΛΕΥΡΟ........

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. >>αντε παλι τα ιδια Φωντα....καποιο κολλημα εχεις με την 7ετια.......μαλλον δεν μπορεις να ανεχτεις οτι τοτε ηταν η καλυτερη εποχη της ροκ και δεν απαγορευτηκε απο τους συνταγματαρχες.......<<
    Δε σε καταλαβαίνω, μα τω θεώ.
    Να απαγορεύσουν οι συνταγματάρχες το ροκ; Ποιο, το ξένο; Βασικά, το είχαν χεσμένο. Μη λες ό,τι νά'ναι.
    Να γράψω για το ροκ στην ΕΣΣΔ; Έχουν γράψει άλλοι και έχουν βγάλει και βιβλία - τα οποία έχω αναφέρει στο δισκορυχείον. Ψάξε βρες τα και διάβασέ τα (είναι στ' αγγλικά βέβαια).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Nick Varo

    Υπάρχει ο γνωστός υποτίθεται επαϊοντας (τρομάρα του) του «ελληνικού rock» που μας τα ’χει κάνει τσουρέκια με το πόσο κυνηγήθηκαν οι χίππυς και η ψυχεδέλεια από την χούντα. Μας περνάει για ιθαγενείς επειδή δεν ζήσαμε την επταετία; Νομίζει πως δεν υπάρχουν πηγές που θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε; Λοιπόν η αλήθεια είναι απλή και έχει ως εξής.
    Ας αφήσουμε απ’ έξω τον χώρο της πολιτικής δράσης όπου εκεί πολλοί άνθρωποι (κομμουνιστές και αριστεροί κυρίως και όχι ο Κυριάκος κι ο μπαμπάς του, μην τρελαθούμε κιόλας!) πραγματικά υπέφεραν (και ξύλο και βασανιστήρια και φυλακές και εξορίες και διώξεις). Ας μείνουμε στον καλλιτεχνικό χώρο. Η χούντα έδειξε ένα σκληρό πρόσωπο απέναντι σε κάθε τι που «δεν κάλυπτε απόλυτα τις προδιαγραφές της» ουσιαστικά μόνο τον πρώτο χρόνο της επταετίας. Ο Σαββόπουλος πήγε φυλακή 40 μέρες (και μπράβο του), αλλά στα 7 χρόνια έβγαλε 4 δίσκους, με πρώτο «Το Περιβόλι του Τρελού» το 1969 (με το περίφημο εξώφυλλο του Δεληαλή) και έκανε εμφανίσεις στο «Ροντέο» κι αλλού. Τα ίδια κι ο Λοϊζος κι ο Μαρκόπουλος και οι λοιποί. Ο Χατζιδάκις δεν είχε κανένα πρόβλημα κι ο μόνος που κυνηγήθηκε ουσιαστικά ήταν ο Θεοδωράκης κι αυτός όχι για τα τραγούδια του (σιγά μην καταλάβαιναν οι χουνταίοι, την «Ρωμιοσύνη» και το «Άξιον Εστί»), αλλά για την πολιτική του δράση.
    Φανταστείτε λοιπόν όταν οι «πολιτικοποιημένοι» καλλιτέχνες ουσιαστικά δεν αντιμετώπισαν σοβαρό πρόβλημα, για ποιο λόγο οι δικτάτορες να στραφούν ενάντια στο πολιτικά ουδέτερο rock και την ψυχεδέλεια; Και βέβαια όχι μόνο δεν το έκαναν, αλλά αντίθετα, επειδή από κάποια στιγμή και μετά πόνταραν πολύ στο εισόδημα απ’ τον τουρισμό, προέβαλαν την εικόνα μιας χώρας πολύ φιλικής με τους χίππυς και τα μοντέρνα (για την εποχή) ρεύματα. Θα θυμάστε φαντάζομαι την Βλαχοπούλου να κυνηγάει τον Τσιβιλίκα στις σπηλιές στα Μάταλα…
    Και φυσικά τα περί λογοκρισίας δεν έχουν και μεγάλη αξία, γιατί πολύ απλά λογοκρισία υπήρχε και πριν την χούντα, αλλά και μετά. Άντε να ’ταν πιο «ζόρικη» κατά την διάρκεια της επταετίας, να το δεχτώ, αλλά σύμφωνα με μαρτυρίες οι χουνταίοι ήταν τόσο ηλίθιοι που μπορούσες να περάσεις οτιδήποτε σχετικά εύκολα. Το ίδιο ισχύει και για τις αντιδράσεις για την εμφάνιση. Διαπομπεύσεις, προσαγωγές, ξύλο και κουρέματα, είχαν ως αφετηρία τον ακραίο συντηρητισμό της κοινωνίας και γινόταν από την δεκαετία του ’50.
    Και φυσικά δεν κατηγορώ τους καλλιτέχνες και τα συγκροτήματα. Δεν μπορείς να έχεις απαίτηση απ’ τον καθένα να κάνει αντίσταση. Άλλος μπορεί, άλλος δεν μπορεί. Εξάλλου, παρά τον «γύψο» που επέβαλαν οι ψυχανώμαλοι συνταγματάρχες, η ζωή δεν σταμάτησε. Ο περισσότερος κόσμος δούλευε, διασκέδαζε, ερωτευόταν και δημιουργούσε. Απλά μην το παρατραβάμε και λέμε παπαριές για «το rock που αντιστάθηκε», «το rock που κυνηγήθηκε» και του κώλου τα εννιάμερα.
    Ο Μαστοράκης ο οποίος (χωρίς ίσως να είναι χουντικός, απλά αριβίστας) έλυνε και έδενε επί χούντας (και γι’ αυτό αναγκάστηκε να φύγει με την μεταπολίτευση), έχει από ότι φαίνεται ένα αξιόλογο αρχείο με τηλεοπτικές εκπομπές της εποχής, το οποίο και ανεβάζει σιγά-σιγά στο διαδίκτυο. Πάρτε λοιπόν ένα μικρό δείγμα του πόσο «υπέφερε» το ελληνικό rock κατά την επταετία:
    https://youtu.be/Czn3rk9GylI?t=412
    https://youtu.be/lRBOgGSDuHg?t=72
    https://youtu.be/QBzSQaMx4js?t=193
    https://youtu.be/5LxwV7hE844?t=310
    https://youtu.be/5LxwV7hE844?t=498
    https://youtu.be/viQD_SFdYjc

    ΑπάντησηΔιαγραφή