Παρασκευή 9 Μαρτίου 2012

CLAUDE NOUGARO τα πρώτα χρόνια

Θα θυμάμαι πάντα τον Claude Nougaro (1929-2004) από τον εξάλεπτο ύμνο του “Paris Mai” (1968), ένα από τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια, που γράφτηκαν πάνω στα γεγονότα του γαλλικού Μάη. Στηριγμένος σ’ έναν άπιαστο, για την εποχή, δυτικο-αφρικανικό ρυθμό και με το hammond-όργανο να ζωγραφίζει ο Nougaro τραγουδούσε με απίστευτη ένταση στίχους σαν και τούτους: «η Ιεροτελεστία της Άνοιξης ακούγεται σαν μια σφαγή/ αλλά κάθε μέρα που έρχεται θα ομορφύνει την κραυγή μου/ μπορεί και να επωάζω έναν Ιγκόρ Στραβίνσκι». Τώρα, μέσω της έκδοσης “A la Recherche du Son Qui Fait Sens, 1955-1959” [Discograph, 2010], η οποία αποτελείται από δύο CD, όπως και από ένα κατατοπιστικό δίγλωσσο booklet, μπορούμε να μεταφερθούμε ακόμη πιο πίσω στο χρόνο, στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’50, όταν η καριέρα τού Nougaro έμπαινε στις πιο γερές της βάσεις. Κάποια βιογραφικά στοιχεία κρίνονται ως απαραίτητα γι’ αρχή…
Ο Claude Nougaro γεννήθηκε στην Τουλούζ το 1929 από γονείς μουσικούς (ο πατέρας του Pierre Nougaro ήταν τραγουδιστής της όπερας, ενώ η ιταλίδα μητέρα του Liette Tellini ήταν δασκάλα πιάνου). Στα πρώτα ακούσματά του περιλαμβάνονταν οπωσδήποτε η jazz της εποχής (οι ορχήστρες του swing, ο Louis Armstrong) και φυσικά το γαλλικό τραγούδι (φερ’ ειπείν εκείνο της Edith Piaf). Αν και ο Nougaro ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία πρώτα από τη δημοσιογραφία, γρήγορα έστριψε προς την καλλιτεχνία (διάβαζε στίχους του στο καμπαρέ Lapin Agile), όταν μετακόμισε οικογενειακώς στο Παρίσι, το 1952. Την επόμενη χρονιά συναντά την Marguerite Monnot, τη συνθέτιδα μεγάλων επιτυχιών της Piaf (“Milord”, “Hymne a l’amour”), δίνοντάς της κάποιους στίχους του, για να τους μελοποιήσει, μήπως και υπήρχε περίπτωση να περνούσαν στο ρεπερτόριο της Piaf (θα ήταν μία ιδανική αρχή)· καθότι, ο ίδιος, δεν έβλεπε ακόμη τον εαυτό του ως τραγουδιστή. Επελέγησαν δύο ποιήματα, το “Le sentier de la guerre” και το “Mephisto”, τα οποία όμως η Monnot δεν τα έδωσε στην Piaf, αλλά στο σύζυγό της Paul Peri, έναν μάλλον κοινό τραγουδιστή, ο οποίος και τα δισκογράφησε το 1955. (Και τα δύο κομμάτια ακούγονται στο δεύτερο CD της έκδοσης, που περιλαμβάνει τραγούδια σε στίχους του Nougaro, που παρουσιάστηκαν από διαφόρους ερμηνευτές της περιόδου). Αμφότερα δε πέρασαν απαρατήρητα – το “Mephisto” ήταν ωραίο τραγούδι, κάπως noir, κάπως exotica – γεγονός, που, όπως γίνεται αντιληπτό, απογοήτευσε τον Nougaro· μία απογοήτευση, η οποία, εν πάση περιπτώσει, δεν διήρκεσε πολύ.
Στο Lapin Agile, ο Nougaro είχε την ευκαιρία να γνωρίσει διαφόρους πιανίστες-συνοδούς, ανάμεσα στους οποίους οι Jean-Michel Arnaud και Jimmy Walter (βασικός συνεργάτης, την ίδιαν εποχή, και του Boris Vian). Με τον Arnaud έγραψαν, ανάμεσα σε άλλα, το “Au niveau des paquerettes” (1958) που απέδωσε η Lucette Raillat και το… εμβατηριακό “Le balayeur du Roy” (1958) που είπε ο Marcel Amont, ενώ με τον Walter συνέθεσαν το “Jour et nuit” (1956) που τραγούδησε ο Paul Roby, το “Seulement” (1956) με την Lucienne Delyle, το “Maman m’l’a dit” (1958) με τον Stephen Bruce, την πανέμορφη ρομαντική μπαλάντα “Serge et Nathalie” (1958) για τη φωνή της Colette Renard (κρατούσε το ρόλο της Irma, στο musical “Irma La Douce”, το 1956, με τις μουσικές της Marguerite Monnot – είχε ανεβεί, ως γνωστόν, και στην Ελλάδα, με την Έλλη Λαμπέτη και τις διασκευές του Γιάννη Σπανού, το 1972), το “Vole, vole” (1959) για το κουιντέτο των (Les) Jazz Baladins και διάφορα άλλα· άπαντα ακούγονται στο δεύτερο CD, εκεί όπου θα πρέπει να αναφερθεί ακόμη μία ξεχωριστή συνεργασία του Nougaro. Αναφέρομαι στη γνωριμία του με τον τραγουδοποιό Jean Constantin, που θα δώσει το “Vise la poupee” (1955) για τον Philippe Clay (μίμος, ηθοποιός και τραγουδιστής με ιδιαίτερο hook στην εποχή), το “Les pantoufles a papa” (1956), κομμάτι γραμμένο από τον Nougaro για τον πατέρα του, που απέδωσε ο ίδιος ο Constantin κ.ά.
Στο πρώτο CD της έκδοσης ακούγεται, βασικά, το παρθενικό προσωπικό άλμπουμ του τραγουδοποιού, που κυκλοφόρησε από την President, εκείνη την εποχή (1958). Παρουσιάζονται εννέα τραγούδια (συνθέσεις των Jean-Michel Arnaud, Jimmy Walter, Michel Legrand, Henri Salvador, Gerry Mulligan), στηριγμένα, φυσικά, στους στίχους και τις ερμηνείες, πια, του ιδίου του Claude Nougaro. Οι τίτλοι τους: “Maman m’la dit”, “Tiens toi bien mon Coeur”, “Toutes les musiques”, “Vachement décontracté “, Il y avait une ville”, “Marguerite”, “Les anges”, “Le piano de mauvaise vie” και “Serge et Nathalie”. Περιττό να πω πως μερικά από τα τραγούδια αυτά είναι καταπληκτικά, όπως π.χ. το “Maman m’la dit” (μουσική: Jimmy Walter), που είχε πρωτοπεί ο Stephen Bruce (υπάρχει στο δεύτερο CD) και βεβαίως το “Serge et Nathalie” (με την πρώτη ερμηνεία της Colette Renard), το οποίον εδώ απογειώνεται τη βοηθεία του harpsichord. To CD θα κλείσει με το “Jesus”, ένα σκετς του Nougaro, από την εποχή του Lapin Agile (early 50s) σε ηχογράφηση του 2002, που παραχώρησε, για την έκδοση, η σύζυγός του Helene Nougaro.
Τραγούδι της εποχής, από εκείνα που έψαχνα, δεν βρήκα στο YouTube. Ας ξαναθυμηθούμε λοιπόν το “Paris Mai”…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου